عنـــوان مقاله:

نسخ درحدیث با توجه به آرای پژوهشگران

چکیده :

یکی از مسائل علوم قرآنی که از دیر باز تا کنون مورد بحث و مداقه دانشمندان مسلمان بوده است، مسئله نسخ می باشد. بیشتر مباحث دانشمندان علوم قرآن و حدیث، ناظر به نسخ آیات قرآنی است و درباره نسخ حدیث، تحقیق قابل توجهی انجام نشده است؛ درحالی­که روایات شیعه و اهل سنت حاکی از آن است که وجود نسخ در احادیث، قطعی است؛ اما در گستره آن اختلاف است.در سیرتدوین مطالب از باب مقدمه مروری اجمالی بر معنای نسخ، امکان وقوع آن ،شرایط و اقسام آن انجام گرفته است و بعد از آن به بحث اصلی یعنی نسخ در حدیث، امکان و موارد آن پرداخته شده است.گرچه وجود ناسخ و منسوخ در روایات قابل انکار نیست؛اما باید دانست اولین برخورد با روایات متعارض جمع بین آن­­ها است و آخرین اقدام اعتقاد به نسخ است. التزام به نسخ بدون دلیل قطعی، امکان ندارد. بر اساس برخی دلایل و نمونه های متعدد، نسخ در احادیث نبوی مورد تردید نیست؛ولی پذیرش آن در احادیث ائمه (ع) دشوار به نظر می رسد.

کلید واژه: نسخ، ناسخ، منسوخ، حدیث، پیامبر(ص)، ائمه(علیهم السلام).